Projekt Dekretu o Ordynacji Wyborczej do Sejmu Ustawodawczego z 6 grudnia 1918 r.
Prawa wyborcze dla kobiet! Projekt Dekretu o Ordynacji Wyborczej do Sejmu Ustawodawczego, ogłoszony w Dzienniku Praw Państwa Polskiego nr 18 poz. 46 z 6 grudnia 1918 r., stanowiący załącznik do punktu 5. protokołu trzeciego posiedzenia Rady Ministrów Republiki Polskiej z 19 listopada 1918 r. to dokument przełomowy w historii państwa polskiego. Jest aktem o wartości […]
Depesze Poselstwa RP w Bernie z lat 1940-1945
Na pomoc Żydom Szyfrogramy ukazują działania polskich dyplomatów w Szwajcarii podejmowane na rzecz ratowania Żydów w okupowanej Europie. Nadawane były poprzez radiostację placówki już od pierwszych dni wojny. Rola radiostacji wzrosła w listopadzie 1942 r., kiedy to łączność kurierska została przerwana w wyniku okupacji przez III Rzeszę wolnej strefy we Francji. Telegramy szyfrowe stały się […]
Dekret Rady Regencyjnej o opiece nad zabytkami sztuki i kultury
Pierwszy polski akt prawny regulujący system ochrony zabytków U progu odrodzenia państwa polskiego po 123 latach zaborów, Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wraz z działającym w Warszawie rządem, stanęły wobec wielu problemów społecznych, gospodarczych i politycznych, wymagających natychmiastowego rozwiązania. Nad krajem w dalszym ciągu wisiało także niebezpieczeństwo militarne – młody organizm państwowy musiał się przygotowywać na […]
Akta Wydziału Narodowego Polskiego (1917–1918 r.)
Polonia w walce o niepodległość Działający w Chicago w latach 1916–1926 Wydział Narodowy Polski (WNP) to organizacja, której celem – oprócz organizowania życia Polaków w USA – była praca nad przywróceniem niepodległej Polski. Od 1918 r. Wydział Narodowy Polski, działając pod egidą Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, pełnił rolę narodowej centralnej organizacji wychodźstwa polskiego w […]
Uchwała połączonych Izb Sejmowych w sprawie wprowadzenia kokardy narodowej, Warszawa, 7 lutego 1831 r.
Pierwszy polski akt prawny regulujący kwestię barw narodowych Zestawienie barwy białej i czerwonej pojawiało się w polskiej tradycji symbolicznej już w średniowieczu, jednak przez wieki nie istniały żadne normy zwyczajowe ani rygory prawne w tym zakresie. Kolory te występowały w różnych konfiguracjach, układach i w sąsiedztwie innych kolorów. Biel i czerwień jako symbole narodowe pojawiły […]
Afisz „Rada Regencyjna do Narodu Polskiego!” (Warszawa, 11 listopada 1918 roku)
Afisz dokumentujący moment przejęcia władzy przez Józefa Piłsudskiego Rada Regencyjna Królestwa Polskiego została utworzona 12 września 1917 r. na podstawie patentów wydanych przez gubernatorów niemieckiego i austriackiego. W jej skład weszli hrabia Józef Ostrowski, arcybiskup Aleksander Kakowski i książę Zdzisław Lubomirski. Rada miała pełnić najwyższą władzę w Królestwie Polskim do momentu jej oddania w ręce […]
Zespół akt Naczelny Komitet Narodowy ([1911] 1914–1920 [1930])
Jak powstawały Legiony Galicja i Kraków odegrały znaczącą rolę w procesie przywracania Polsce niepodległości. Jedną z inicjatyw przybliżających realizację tego celu było utworzenie w 1914 r. w Krakowie Naczelnego Komitetu Narodowego. Do jego powstania doszło podczas posiedzenia Koła Polskiego w parlamencie austriackim, w którym wzięli udział przedstawiciele wszystkich polskich stronnictw politycznych działających na terenie zaboru. […]
Plakaty z okresu wojny polsko-bolszewickiej
„Do broni! Ojczyzna was wzywa!” Młode, odradzające się po latach niebytu, państwo polskie już u progu niepodległości w 1919 roku stanęło w obliczu ogromnego zagrożenia – inwazji ze strony Rosji Radzieckiej. Skuteczny najazd potężnego sąsiada pogrzebałby marzenia Polaków o własnym państwie, dlatego władze, wspierane przez wiele środowisk niepodległościowych, robiły wszystko, żeby zmobilizować społeczeństwo wobec nieuchronnej […]
Dokumentacja Polskiej Organizacji Wojskowej
Historia polskiej podziemnej organizacji wojskowej Archiwalia dotyczące Polskiej Organizacji Wojskowej to zbiór dokumentów, umożliwiających prześledzenie historii i działalności tajnej polskiej paramilitarnej formacji dywersyjno-wywiadowczej, która swoją działalnością utorowała drogę do niepodległej Polski, a w latach późniejszych stała się wzorem dla innej organizacji podziemnej – Armii Krajowej. Ponadpartyjna organizacja, która powstała w połowie 1914 roku z inicjatywy […]
Henryk Sienkiewicz Trylogia – autografy powieści Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski (1882–1888 r.)
Ku pokrzepieniu serc Trylogia Henryka Sienkiewicza, na którą składają się powieści Ogniem i mieczem, Potop oraz Pan Wołodyjowski, jest ponadczasowym fenomenem kulturowym i społecznym. Niesłabnąca od ponad stu lat popularność sienkiewiczowskich „powieści z lat dawnych” i ich oddziaływanie na kolejne pokolenia Polaków rozpoczęły się natychmiast po publikacji pierwszego odcinka Ogniem i mieczem w maju 1883 […]