Zapis socjologiczny Zofii Rydet
Monumentalny, powstający na przestrzeni dwóch dekad, portret mieszkańców PRL-owskich wsi, miast i miasteczek. Zofia Rydet – artystka nazywana pierwszą damą polskiej fotografii – miała 67 lat, gdy zaczęła tworzyć główne dzieło swojego życia: „Zapis socjologiczny”. To ogromnych rozmiarów, obejmujący kilkanaście tysięcy negatywów, portret mieszkańców polskiej wsi oraz miast odchodzącej epoki PRL-u. Uchwycone w kadrach wizerunki […]
Spuścizna Jerzego Kukuczki – dokumentacja fotograficzna
Wyjątkowe świadectwo Złotej Dekady Polskiego Himalaizmu. Złota Dekada Himalaizmu Polskiego, od połowy lat 70-tych do końca 80-tych XX wieku, to czas, w którym Polacy we wspinaczce wysokogórskiej definiowali światowe standardy. Wyznaczali nowe, najtrudniejsze drogi na ośmiotysięczniki oraz stali się prekursorami himalaizmu zimowego. Zbiór fotografii wysokogórskich Jerzego Kukuczki jest wyjątkowym świadectwem tej historii. To unikatowa kolekcja, […]
Rękopisy dzieł symfonicznych, kameralnych i filmowych Henryka Warsa
Zbiór rękopisów dzieł symfonicznych o wyjątkowym znaczeniu dla historii muzyki polskiej drugiej połowy XX w. Henryk Wars – właść. Henryk Warszawski (1902-1977) – to jeden z najwybitniejszych kompozytorów muzyki rozrywkowej i filmowej w Polsce w latach 30. XX w., twórca swingu i pierwszego polskiego Big Bandu, pionier jazzu, dyrektor muzyczny wytwórni Syrena Record. Autor takich […]
Dziennik Zygmunta Klukowskiego z lat okupacji Zamojszczyzny
Poruszające świadectwo doświadczenia hitlerowskiego terroru, uchwycone w czasie, gdy wielka historia odciska piętno na małych społecznościach. Zygmunt Klukowski – z zawodu lekarz, społecznik, bibliofil, żołnierz Armii Krajowej i świadek w procesach norymberskich – jest autorem wyjątkowego świadectwa historycznego z okresu niemieckiej okupacji na Zamojszczyźnie. Już przed II wojną światową autor był znanym działaczem w regionie, […]
Zbiór dokumentów pochodzących z masowych mogił w Katyniu, Charkowie i Miednoje
Poruszające świadectwa jednego z najtragiczniejszych wydarzeń w polskiej historii, potwierdzające i dokumentujące sprawstwo zbrodni dokonanej przez Sowietów. Wiosną 1940 roku NKWD rozstrzelało w okolicach Katynia prawie 22 tysiące polskich obywateli – oficerów, policjantów, pracowników innych służb mundurowych i przedstawicieli polskiej inteligencji. Kolekcję tworzą dokumenty odkryte przy ciałach ofiar podczas prac ekshumacyjnych w miejscach dołów śmierci […]
Pierwsze posiedzenie Sejmu Śląskiego w Katowicach
Sejm Śląski – organ władzy ustawodawczej autonomicznego województwa śląskiego był w niepodległej Rzeczypospolitej unikalnym symbolem silnie rozwiniętej samorządności. Oprócz polityki zagranicznej i spraw wojskowych, zastrzeżonych dla sejmu centralnego w Warszawie, decydował on o gospodarce, finansach, edukacji i sprawach wyznaniowych w tym województwie. Po jego działalności w latach 1922-1939 pozostała bezcenna dokumentacja historyczna. Składają się na […]
Chłopi. Powieść współczesna.
„Wybitny epos narodowy” nagrodzony literacką Nagrodą Nobla. W 2024 r. mija sto lat od przyznania Władysławowi Reymontowi Nagrody Nobla za czterotomową powieść „Chłopi”. Ze wszystkich utworów pisarza ten realistyczny obraz społeczności polskiej wsi, cieszył się największą sławą w Polsce i za granicą oraz inspirował kolejne pokolenia czytelników i artystów. Nagroda Nobla, przyznana w momencie, gdy […]
Akt detronizacji cara Mikołaja I
Epokowy akt polskiego parlamentaryzmu, który wstrząsnął porządkiem powiedeńskim w Europie i stał się testamentem duchowym Wielkiej Emigracji. Uchwalony 25 stycznia 1831 roku na Zamku Królewskim w Warszawie przez połączone izby sejmowe Akt detronizacji cara Mikołaja I jest symbolem dążeń niepodległościowych narodu polskiego. Akt detronizacji został uchwalony przez posłów i senatorów pod wpływem nacisków ludu stolicy. […]
Mapa Beniowskiego
Polski wkład do historii odkryć geograficznych. Mapa wykonana została ręcznie na lnianym, czerpanym papierze przez Maurycego Augusta Beniowskiego – kosmopolitę, uczestnika konfederacji barskiej, podróżnika i autora pamiętników. Jest zabytkiem osiemnastowiecznej kartografii. Dokumentuje trasę ucieczki wielonarodowej grupy zesłańców politycznych z Kamczatki. Przedstawia obszar północno-wschodniej Azji, wybrzeża Alaski i zachodnie wybrzeża Ameryki oraz nieznane wówczas Europejczykom obszary […]
Przywilej lokacyjny miasta Zamościa
Najważniejszy dokument w dziejach Hetmańskiego Grodu. Podpisany w niedzielę przewodnią 10 kwietnia 1580 roku w Jarosławcu, otwierał możliwości gospodarczej i społecznej organizacji renesansowego miasta, zgodnie z ideą jego pomysłodawcy i fundatora Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego oraz architekta Bernarda Moranda. Projekt Zamościa nawiązywał do nigdy nie zrealizowanego w praktyce pomysłu Leonarda da Vinci […]