6. edycja – nabór wniosków

Nabór uzupełniający do 6. edycji Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata

W związku z zakończonym naborem wniosków w 6. edycji Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata, uprzejmie informujemy o wyznaczeniu dodatkowego terminu zgłaszania propozycji wpisów na listę: od 1 października 2025 roku do 31 stycznia 2026 r. Zapraszamy archiwa, biblioteki, muzea, instytucje pamięci i kultury oraz wszystkich właścicieli i przechowawców obiektów dokumentalnych do zgłaszania ważnych świadectw szczególnie istotnych wydarzeń w historii kraju, zarówno w sferze politycznej, gospodarczej, społecznej, jak i kulturalnej

Jednocześnie przypominamy, że wszystkie wnioski już złożone w ramach 6. edycji Listy zachowują ważność i zostaną rozpatrzone z propozycjami zgłoszonymi w dodatkowym naborze, po jego zakończeniu.

Zasady składania wniosków

Obiekty wpisywane na Listę, którymi mogą być pojedyncze dokumenty, jak też ich zbiory, muszą spełniać odpowiednie kryteria wskazane w Zasadach tworzenia Polskiej Listy Krajowej.

Co można zgłosić na Listę?

Najcenniejsze dokumenty i ich zbiory, mające szczególne znaczenie dla historii, kultury i tradycji polskiej. Dokumenty stanowiące świadectwo szczególnie ważnych w dziejach Polski wydarzeń, osób, przemian kulturowych i cywilizacyjnych.

Kto może zgłosić obiekt?

Właściciel lub przechowawca obiektu.

Jak zgłosić obiekt?

Na formularzu wniosku nominacyjnego (do pobrania w dalszej części).

Wniosek można przesłać:

• w postaci papierowej na adres:
  Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
  Rakowiecka 2D
  02-517 Warszawa

• lub w postaci elektronicznej (wniosek musi być podpisany certyfikowanym podpisem kwalifikowanym), pocztą elektroniczną na adres: ndap@archiwa.gov.pl lub przez skrzynkę pocztową na platformie ePuap: /ydpfl9182g/SkrytkaESP

Do kiedy trwa nabór?

Do 31 stycznia 2026 r.

Kto ocenia złożone wnioski?

Wnioski oceniane są przez Polski Komitet Programu UNESCO Pamięć Świata. W jego skład wchodzą przedstawiciele największych polskich bibliotek, archiwów, środowiska naukowego i Polskiego Komitetu do spraw UNESCO. Komitetowi przewodniczy Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych. Jeśli Komitet uzna to za konieczne, przy ocenie wniosków może zasięgnąć opinii ekspertów zewnętrznych.

Jak oceniane są wnioski?

Kryteria wpisu obiektów na Polską Listę Krajową są analogiczne do tych, jakie przyjęte zostały przez Międzynarodowy Komitet Doradczy Programu UNESCO dla Listy Międzynarodowej. Stanowią one ich adaptację do polskiej specyfiki. Kryteria wartościujące stosowane są zawsze na zasadzie porównawczej i w odniesieniu do unikatowości danego zbioru lub dokumentu oraz jego wpływu i znaczenia dla rozwoju kultury polskiej.

Obiekty zgłaszane na Listę Krajową przede wszystkim muszą być autentyczne oraz kompletne. Członkowie Polskiego Komitetu Programu UNESCO Pamięć Świata badają obiekty w trzech aspektach, uwzględniając:

• znaczenie historyczne,
• formę i styl,
• znaczenie społeczne, wspólnotowe lub duchowe.

Nie jest konieczne, aby obiekt spełniał wszystkie trzy kryteria jednocześnie. Dodatkowo pod uwagę brana jest wyjątkowość lub rzadkość zgłaszanego obiektu oraz jego fizyczny stan zachowania.

Szczegółowe kryteria wpisu na Listę Krajową i warunki kwalifikacji obiektów określają Zasady tworzenia Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata.

Kiedy wyniki naboru?

Oficjalne ogłoszenie wyników naboru zaplanowane jest na czerwiec 2026 r.

Materiały do pobrania:

1. Zasady tworzenia Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata (PDF, 246 KB)
2. Formularz wniosku nominacyjnego (DOCX, 29 KB)
3. Przykładowy wniosek nominacyjny (PDF, 378 KB)

 

Fot. Księga zastępcy króla w Wielkopolsce z 1440 r. wpisana na Listę w 2024 roku, Archiwum Państwowe w Poznaniu, fot. Wojciech Nawrocki.