Data 1400-1642
Instytucja przechowująca Uniwersytet Jagielloński - Biblioteka Jagiellońska w Krakowie
Najstarszy, kompletny zespół generalnych metryk uniwersyteckich w Polce.
Metryki Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1642 zawierają wykaz łącznie ponad 60 000 immatrykulowanych studentów z terenu Królestwa Polskiego oraz innych krajów europejskich, z pierwszych 240 lat funkcjonowania najstarszej uczelni wyższej w Polsce. Pochodzą z czasu największej świetności Uniwersytetu Krakowskiego i zawierają wpisy dotyczące znanych osób z polskiej historii m.in.: Jana Elgot, Benedykta Hesse z Krakowa, Jana Długosza, Konrada Celtisa, Mikołaja Kopernika, Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Jana Brożka, Jana III Sobieskiego. Metryki stanowią zatem podstawowy materiał do zbiorowego portretu polskich i europejskich elit intelektualnych.
Powstanie Metryki związane jest z odnowieniem Uniwersytetu Krakowskiego przez króla Władysława Jagiełłę. Najstarsze statuty uniwersyteckie uchwalone w 1400 r. wymieniały księgę Metryki jako jedno z insygniów rektorskich. Przez pierwsze cztery lata zapisy immatrykulacyjne prowadzono w formie brulionowych notatek. Księgę Metryki zaczęto spisywać w 1404 r., uzupełniając ją o starsze zapiski z lat 1400-1404.
Każdą księgę otwiera rota przysięgi, którą studenci zobowiązani byli złożyć, a po niej następowały wpisy studentów według ustalonego schematu: imię studenta, imię jego ojca, miejsce pochodzenia oraz zapis o dokonaniu opłat immatrykulacyjnych. W najstarszej księdze zamieszczono także notę o odnowieniu fundacji Uniwersytetu przez Władysława Jagiełłę, wykaz fundatorów i dobrodziejów oraz spis profesorów.
Księgi metryki generalnej Uniwersytetu Krakowskiego są czystopisami. Nie sporządzano też kopii tych ksiąg. Ich rangę podkreślało użycie pergaminu oraz efektowna i solidna oprawa w deski, powleczone skórą, tłoczoną i zdobioną metalowymi okuciami. W tej serii ksiąg urzędowych najmocniej manifestował się prestiż i ciągłość Uniwersytetu.
Wpisów do metryki według ustalonego schematu dokonywał sam rektor, bądź zaangażowany przez niego pisarz. Aktualna księga przechowywana była w lokalu rektora. Po zamknięciu w niej wpisów przekazywana była do zbiorów Biblioteki Kolegium Większego. Obecnie księgi przechowywane są w Bibliotece Jagiellońskiej.
Metryki Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1642, Uniwersytet Jagielloński – Biblioteka Jagiellońska w Krakowie.