Informacja prasowa
Nowe obiekty wpisane na III edycję Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata
28 września br. w Belwederze Polska Lista Krajowa Programu UNESCO wzbogaci się o nowe obiekty związane z jubileuszem setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Program Pamięć Świata powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 r. Jego celem jest utrwalanie wielowiekowego dziedzictwa dokumentacyjnego ludzkości, nie tylko poprzez podejmowanie działań na rzecz jego ochrony, ale też upowszechnianie wiedzy o nim i jak najszersze udostępnianie społeczeństwu.
W wyniku prac Polskiego Komitetu Programu UNESCO Pamięć Świata, w skład którego wchodzą przedstawiciele największych polskich bibliotek, archiwów oraz środowisk naukowych, a któremu dziś przewodniczy Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych
dr Wojciech Woźniak, w 2014 r. powstała Polska Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata. Między 28 a 30 września 2018 r. odbędzie się już trzecia edycja tego ważnego wydarzenia.
Co dwa lata Polska Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata zyskuje kolejne wyjątkowe obiekty przechowywane w archiwach, bibliotekach, muzeach i instytutach. Każdy z nich niesie doniosłe znaczenie dla dziejów, kultury i tożsamości naszego kraju. Trzecia edycja Listy została poświęcona zachowanym do dzisiaj świadectwom dążeń niepodległościowych Polaków oraz odradzającego się państwa polskiego po 123 latach niewoli. Obchodzona w tym roku setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości skupiła uwagę członków Komitetu na tym właśnie kontekście. Dlatego wpisami uhonorowano obiekty, które ukazują całe spektrum tamtych wydarzeń i stanowią unikatowe pomniki polskiego dziedzictwa dokumentacyjnego przechowywanego w instytucjach w kraju i za granicą. Wśród aktualnie wyróżnionych przez Komitet Krajowy obiektów znalazły się:
- Józef Pawlikowski, Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość? pierwodruk z 1800 r.
Miejsce przechowywania: Biblioteka Narodowa w Warszawie
- Stefan Żeromski, Przedwiośnie – rękopis oprawny, autograf (ok. 1921–1924 r.)
Miejsce przechowywania: Biblioteka Narodowa w Warszawie
- Towarzystwo Naukowe Krakowskie jako korzenie Polskiej Akademii Umiejętności
1815-1872-1918
Miejsce przechowywania: Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie
- Uchwała połączonych Izb Sejmowych w sprawie wprowadzenia kokardy narodowej z 7 lutego 1831 r.
Miejsce przechowywania: Towarzystwo Historyczno-Literackie, Biblioteka Polska w Paryżu
- Henryk Sienkiewicz, Trylogia. Autografy powieści: Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski (1882-1888)
Miejsce przechowywania: Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu
- Dekret Rady Regencyjnej z dnia 31 października 1918 r. o opiece nad zabytkami sztuki i kultury
Miejsce przechowywania: Archiwum Akt Nowych
- Afisz „Rada Regencyjna do Narodu Polskiego!” z 11 listopada 1918 r.
Miejsce przechowywania: Biblioteka Narodowa w Warszawie
- Zespół akt Naczelny Komitet Narodowy (1914-1920)
Miejsce przechowywania: Archiwum Narodowe w Krakowie
- Dokumentacja Polskiej Organizacji Wojskowej (1914-1920)
Miejsce przechowywania: Wojskowe Biuro Historyczne Centralne Archiwum Wojskowe
- Akta Wydziału Narodowego Polskiego (1917-1918)
Miejsce przechowywania: Muzeum Polskie w Ameryce i Muzeum Romantyzmu w Opinogórze
- Akta Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza (1918-1922)
Miejsce przechowywania: Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce
- Dokumenty Powstania Wielkopolskiego (1918-1919)
Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Poznaniu i Muzeum Historii Miasta Poznania, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu
- Atlas, mapa i rękopisy Eugeniusza Romera związane z jego działalnością w procesie kształtowania granic Polski (1916-1920)
Miejsce przechowywania: Biblioteka Jagiellońska w Krakowie
- Traktat pokoju miedzy Polską a Rosją i Ukrainą, podpisany w Rydze 18 marca 1921 r.
Miejsce przechowywania: Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych
- Akt pamiątkowy objęcia Górnego Śląska przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej podpisany
16 lipca 1922 roku w KatowicachMiejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Katowicach
- Plakaty z okresu wojny polsko-bolszewickiej (1919-1920)
Miejsce przechowywania: Muzeum Plakatu w Wilanowie, Oddział Muzeum Narodowego
w Warszawie
- Film Polonia Restituta (1928 r.)
Miejsce przechowywania: Narodowe Archiwum Cyfrowe i Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny
- Polska jednostka monetarna – ZŁOTY – zespół monet, ich prób oraz wzorów banknotów ([1919] 1924)
Miejsce przechowywania: zbiory Narodowego Banku Polskiego
- Dokumenty związane z budową portu w Gdyni (1921-1927)
Miejsce przechowywania: Archiwum Akt Nowych i Muzeum Miasta Gdyni
W dniu 28 września br. o godzinie 11.00 w Belwederze odbędzie się uroczystość wręczenia certyfikatów wpisu na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Miejsce to dobitnie łączy się z charakterem tegorocznej edycji i jako siedziba naczelnika państwa Marszałka Józefa Piłsudskiego jest symbolem dla odrodzonego państwa polskiego. W drugiej części uroczystości nastąpi oficjalne otwarcie wystawy przygotowanej we współpracy z instytucjami przechowującymi uhonorowane wpisem egzemplarze.
Ideą wydarzenia jest skupienie uwagi społeczeństwa na znaczeniu dziedzictwa kulturowego
i upowszechnianie wiedzy o obiektach będących świadectwem historii Polski w drodze
do odzyskania niepodległości. W tym celu zabytkowe przestrzenie Belwederu w dniach
29 i 30 września zostaną udostępnione dla wszystkich zainteresowanych podczas Dni Otwartych. Odwiedzający będą mogli obejrzeć wystawę ‘Pamięć Polski. Dokumenty Niepodległej’ prezentującą wspomniane eksponaty. Wstęp podczas Dni Otwartych od godziny 11.00 do 17.00 jest wolny.
Tegoroczne wydarzenie zostało objęte patronatem narodowym Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości 1918-2018.