Wyjątkowa kolekcja obejmuje pięć drukowanych traktatów astronomicznych autorstwa Heweliusza. W jej skład wchodzi pięć unikatowych na światową skalę egzemplarzy: Selenographia i Cometographia – obie z odręczną dedykacją astronoma dla Biblioteki Rady Miasta Gdańska, której spadkobierczynią jest PAN Biblioteka Gdańska oraz Selenographia, Machinae coelestis pars prior i Machinae coelestis pars posterior z ilustracjami ręcznie kolorowanymi przez samego astronoma.
J. Heweliusz, Machina coelestis. Obserwatorium.
J. Heweliusz, Machina coelestis. Tubus maximus.
Jan Heweliusz – gdański astronom światowej sławy wniósł unikalny wkład do tej dziedziny nauki. Do jego odkryć należało ustalenia topografii Księżyca, wyznaczenie kilku gwiazdozbiorów, w tym Tarczy Sobieskiego (Scutum Sobiescianum) nazwanej w ten sposób na cześć Wiktorii Wiedeńskiej z 1683 r.
Zbiór prac Heweliusza stanowi wyjątkowe świadectwo mecenatu królewskiego, finansowego wsparcia oraz przyjaźni z królem Jana III Sobieskim, częstym gościem w obserwatorium Heweliusza w latach 1677-78. Potwierdzeniem bliskich relacji z władcą było zatytułowanie przez astronoma atlasu nieba Firmamentum Sobiescianum (Firmament Sobieskiego).
Spuścizna po Heweliuszu jest świadectwem silnych związków Gdańska z Rzeczpospolitą, miasta, którego obywatele w XVII wieku czuli się obywatelami Korony. Sam Heweliusz zwykł mówić o sobie, że jest obywatelem polskiego świata – „civis Orbis Poloniae”.
J. Heweliusz, Selenographia. Mapa librującego księżyca.