Autor: bzelazek

Afisz Komisji Oddziału Archeologii i Sztuk Pięknych w Towarzystwie Naukowym Krakowskim delegowanej do urządzenia Wystawy Starożytności i Zabytków Sztuki o otwarciu wystawy

Akta Towarzystwa Naukowego Krakowskiego i Polskiej Akademii Umiejętności

Wyjątkowe świadectwo dziejów nauki polskiej Czas zaborów był dla polskiej nauki okresem niezwykle trudnym. Nie było mowy nie tylko o nieskrępowanych badaniach, ale i o zachowaniu ciągłości badawczej poszczególnych gałęzi wiedzy. Działające w latach 1815–1872 Towarzystwo Naukowe Krakowskie było instytucją, która w tych warunkach podjęła się niezwykle trudnego zadania, jakim było budowanie i rozwijanie polskiej […]

Depesza o przyjeździe Paderewskiego do Poznania, kolekcja Adiutantura Generalna Naczelnego Wodza

Akta Adiutantury Generalnej Naczelnego Wodza

Walka o kształt odradzającej się Polski Akta Adiutantury Generalnej to unikatowe materiały archiwalne kancelarii Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza (funkcję tę pełnił Józef Piłsudski), datowane od listopada 1918 do grudnia 1922 roku. Lata te były czasem najbardziej intensywnych walk zbrojnych (wojna polsko-bolszewicka) i zabiegów dyplomatycznych o kształt odradzającej się państwowości polskiej, a ślady tych wydarzeń […]

Akt pamiątkowy objęcia Górnego Śląska przez rząd RP, karta 1. Fot. Ewelina Kisiel

Akt pamiątkowy objęcia Górnego Śląska przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej podpisany 16 lipca 1922 r. w Katowicach

Pamiątka zjednoczenia Górnego Śląska z Polską Akt objęcia Górnego Śląska przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej nawiązuje do wersalskiego traktatu pokojowego zawartego po I wojnie światowej pomiędzy zwycięskimi mocarstwami a Niemcami, zapowiedzianego w nim plebiscytu i podjętej przez Konferencję Ambasadorów decyzji o podziale Górnego Śląska. 20 października 1921 roku zapadła decyzja o podziale Górnego Śląska, na mocy […]

Archiwum Towarzystwa Naukowego Warszawskiego

Świadectwo odbudowy struktur polskiego życia naukowego na początku XX w. Założone w 1907 roku Towarzystwo Naukowe Warszawskie stawiało sobie za cel popieranie badań naukowych i ogłaszanie ich wyników w języku polskim. Przed I wojną światową Towarzystwo było największą instytucją naukową na obszarze zaboru rosyjskiego. W czasie II wojny światowej działało w konspiracji, a po wojnie […]

Proces o Morskie Oko

Determinacja i wytrwałość w służbie narodowi Spuścizna po wybitnym działaczu społecznym, hrabim Władysławie Zamoyskim, to dzieje zaciętego sporu o utrzymanie w granicach polskiej Galicji najbardziej malowniczego zakątka Tatr – okolic Morskiego Oka. Zatarg, początkowo prywatny, przybrał z czasem charakter publiczny i toczył się między dwoma członami Austro-Węgier – polską Galicją a Węgrami. Rosnące w tamtym […]

Testament polityczny księcia Adama Jerzego Czartoryskiego

Suwerenność narodów i federalizm jako podstawa ładu międzynarodowego Testament polityczny powstał w ostatnich dniach życia księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, uważanego za największego polskiego męża stanu doby porozbiorowej. Był on jedną z najwybitniejszych osobistości w całym ówczesnym świecie dyplomatycznym. W latach 1804-1806, ufając w szlachetność cara Aleksandra I i możliwość odbudowy Polski, pełnił funkcję ministra spraw […]

Kazimierza Stronczyńskiego zabytki starożytności w Królestwie Polskim

Dokumentacja pierwszej w Polsce i Europie państwowej inwentaryzacji zabytków Opisy i widoki zabytków… to nieocenione źródło dokumentujące pomniki historii w Królestwie Polskim, które jednocześnie służyło podtrzymaniu świadomości narodowej w czasach zaborów. Paradoksalnie, dokument powstał za wiedzą i pełną aprobatą władz carskich. Składa się z 5 tomów tekstu oraz 7 albumów, zawierających ponad 400 akwarel i […]

Andrzej Frycz Modrzewski „O poprawie Rzeczypospolitej”

Wizja idealnej Rzeczypospolitej zapewniającej harmonijny rozwój społeczeństwa Dzieło życia Andrzeja Frycza Modrzewskiego, pisarza politycznego, myśliciela i moralisty, zawiera dogłębną analizę ustroju Rzeczypospolitej oraz koncepcję wszechstronnej reformy kraju w dziedzinie życia politycznego, prawodawstwa, szkolnictwa i stosunków z Kościołem. Wizja przedstawiona przez Frycza była próbą wskazania właściwego postępowania osobom sprawującym władzę. Opowiadał się on między innymi za […]

Statut Łaskiego z 1506 r.

Pierwszy w Polsce wydany drukiem urzędowy zbiór prawa Statut Łaskiego jest pierwszym pełnym ogłoszonym drukiem zbiorem praw Królestwa Polskiego. Wydano go na polecenie króla Aleksandra Jagiellończyka, a inicjatorem przedsięwzięcia był kanclerz koronny Jan Łaski, późniejszy arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, od którego zbiór wziął swoją nazwę. Statut zawiera źródła prawa polskiego, w tym dekrety królewskie, […]

Mszał Zakonu Krzyżackiego z Biblioteki Mariackiej

Świadectwo życia religijnego i kulturalnego Pomorzan w okresie średniowiecza i w czasach nowożytnych Istniejąca od końca XIV wieku Biblioteka Mariacka to kolekcja wspaniałych rękopisów zgromadzonych przez duchownych od średniowiecza do czasów nowożytnych. Większość księgozbioru stanowią średniowieczne manuskrypty prawnicze, teologiczne, medyczne i filozoficzne. Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja ksiąg liturgicznych, reprezentowana przez XV-wieczny mszał krzyżacki. Oprawę […]